ระบบกักเก็บพลังงาน

ระบบกักเก็บพลังงาน คืออะไร? 

ระบบกักเก็บพลังงาน (Energy Storage System: ESS) คือ ระบบหรืออุปกรณ์ที่สามารถแปลงพลังงานไฟฟ้าไปเป็นพลังงานในรูปแบบอื่น เพื่อกักเก็บไว้ใช้งานในเวลาอื่น เมื่อจำเป็นต้องใช้พลังงานไฟฟ้า ระบบกักเก็บพลังงานจะแปลงพลังงานที่กักเก็บไว้กลับมาเป็นพลังงานไฟฟ้าอีกครั้งและจ่ายคืนสู่ระบบต่อไป 

ระบบกักเก็บพลังงานมีหลากหลายประเภท ขึ้นอยู่กับรูปแบบของพลังงานที่ถูกกักเก็บ ประเภทของระบบกักเก็บพลังงานที่สำคัญได้แก่ 

  • ระบบกักเก็บพลังงานด้วยแบตเตอรี (Battery Energy Storage System: BESS) เป็นระบบกักเก็บพลังงานที่ใช้แบตเตอรีไฟฟ้าในการกักเก็บพลังงานไฟฟ้า ระบบนี้มีความหนาแน่นของพลังงานสูง ติดตั้งและบำรุงรักษาง่าย จึงเป็นระบบกักเก็บพลังงานที่นิยมใช้มากที่สุดในปัจจุบัน 
  • ระบบกักเก็บพลังงานด้วยปั๊มน้ำแบบสูบกลับ (Pumped-Storage Hydropower) เป็นระบบกักเก็บพลังงานที่อาศัยความแตกต่างของระดับความสูงระหว่างสองจุดในการกักเก็บพลังงานไฟฟ้า โดยสูบน้ำจากจุดต่ำไปเก็บไว้ที่จุดสูง เมื่อต้องการใช้พลังงานไฟฟ้า น้ำจะถูกสูบจากจุดสูงลงมาผลิตไฟฟ้า 
  • ระบบกักเก็บพลังงานด้วยอากาศอัด (Compressed Air Energy Storage) เป็นระบบกักเก็บพลังงานที่อาศัยการอัดอากาศลงในถังขนาดใหญ่เพื่อกักเก็บพลังงานไฟฟ้า เมื่อต้องการใช้พลังงานไฟฟ้า อากาศจะถูกปล่อยออกมาจากถังเพื่อขับเคลื่อนกังหันผลิตไฟฟ้า 
  • ระบบกักเก็บพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า (Magnetic Energy Storage) เป็นระบบกักเก็บพลังงานที่อาศัยการเปลี่ยนแปลงสนามแม่เหล็กไฟฟ้าเพื่อกักเก็บพลังงานไฟฟ้า ระบบนี้มีประสิทธิภาพสูง แต่มีต้นทุนสูง 

ระบบกักเก็บพลังงานมีบทบาทสำคัญต่อระบบไฟฟ้า เนื่องจากช่วยเพิ่มความมั่นคงและประสิทธิภาพของระบบไฟฟ้า ดังนี้ 

  • ช่วยเพิ่มความมั่นคงของระบบไฟฟ้า โดยระบบกักเก็บพลังงานสามารถจ่ายไฟฟ้าสำรองในช่วงที่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าสูงสุด (Peak Load) หรือในช่วงที่ระบบไฟฟ้าขัดข้อง ทำให้ระบบไฟฟ้ามีความเสถียรมากขึ้น 
  • ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของระบบไฟฟ้า โดยระบบกักเก็บพลังงานสามารถช่วยปรับสมดุลระหว่างการผลิตและความต้องการใช้ไฟฟ้า ทำให้ลดการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลและลดการปล่อยมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม 

ปัจจุบัน การพัฒนาระบบกักเก็บพลังงานมีแนวโน้มเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากความต้องการใช้พลังงานไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นและความต้องการลดการปล่อยมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม รัฐบาลและภาคเอกชนหลายประเทศมีการลงทุนวิจัยและพัฒนาระบบกักเก็บพลังงานเพื่อนำมาใช้งานจริงในอนาคต